سیزاب

  نام علمی: veronica peduncularis 

نام فرانسه : petit beccabunga

نام آلمانی : wasserehrenpreis

نام فارسی : مشک بن ( سیزاب ایرانی ، سیزاب گوشوارک )

خانواده : scrophulariaceae تیره گل میمون

سیزاب از خانواده گل میمون Scrophulariacace

گیاهانی غالباعلفی یادارای اعضای چوبی و بندرت درخت انددر بین آنها نمونه های بالاروندهنیز یافت می شود انواع علفی آنها به سهولت تحت تثر شرایط محیطزندگی بصورت چندساله تغییر شکل حاصل می نماید نوع زندگی در این گیاهان قابل توجه است بطوری که عده ای از آنها با آنکه سبزینه دارند به وضع نیمه طفیلی به سر می برند و با مکنده های خود شیره گیاهی رااز گیاهان میزبان اخذ می کنند برخی از آنها نیز فاقد کلروفیل و دارای حالت انگلی کامل می باشند. در این تیره متجاوز از 3000 نوع گیاه در 200 جنس جای دارد که به طور پراکنده در نواحی مختلف کره زمین یافت می شوند از جنس مهم این گیاهان verbscum دارای 300 گونه celsia 100 گونه linaria  200 گونه  scrophularia 100 گونه veronica 37 گونه digitalis 30 گونه  و euphrasia 100 گونه را نام می بریم . از اختصاصات این گیاهان آن است که برگهای متناوب یا متقابل و عاری از استیپول دارند گلهای آنها دارای رنگهای متفاوت و وضع منفرد یا مجتمع به صورت گل آذین های مختلف مانند خوشه سنبله یا گرزن و غیره است . کاسه گل آنها از پنج قطعه پیوسته به هم تشکیل می یابد که وضع پایدارداشته پس ازتشکیل میوه نیزمتصل به آن باقی می ماند .جام گلدر این گیاهان به استثنای معدودی از آنها نامنظم و به اشکال انگشتی زنگوله ای مرکب از 2 لب و یادارای زائده نسبتا درازی به نام دنباله یا اپرون و شامل 5 قطعه پیوسته به هم است به استثنای معدودی از آنها مانند Veronica که جام 4 قسمتی و چرخی شکل دارند . پرچمها در معدودی از این گیاهان مانند Verbascua به تعداد 5 ولی در غالب آنها به تعداد 4 است که معمولا 2 تای آنها بزرگ و 2 تای دیگر کوچک می باشد وجود این حالت مجاورت گیاهان این تیره را به تیره Labiatae باعث می گردد بعضی از این گیاهان نیز مانند Veronica منحصرا 2 پرچم دارند مادگی آنهاهمیشه از 2 برچه تشکیل می یابد که مجموعا تخمدانی 2 خامه و محتوی تخمک های فراوان بوجود می آورند میوه آنها معمولا پوشینه گاهی سته ومحتوی دانه های آلبومن دار با جنین راست یا کمی خمیده است. گیاهان این تیره در غالب نواحی کره زمین مخصوصا نواحی سرد و معتدل پراکنده اند .بعضی از آنها به علت دارا بودن مواد موثرو گلوکزیدها یا اسانس وغیره در ردیفانواعداروئی مهم جای دارند عدهای از آنها نیز دارای اثر مسهلی و یا نرم کننده اند .

مشخصات گیاهشناسی :

گیاهی است یکساله ، یا یکساله زمستانی با پوشش انبوه سطحی بر veronica persica سیزاب وحشی با نام علمی روی زمین و گیاهی است پایا و عاری از کرک. گیاه دائمی به بلندی 10 و گستردگی 60 سانتی متر است و گیاه چند ساله از تیره میمون است که به وسیله بذر تکثیر می شود و به نور فراوان نیاز دارد. حدود 60 گونه مشک بن در ایران می روید . و هم چنین سیزاب سرده ای از گیاهان گلدار است از تیره بارهنگیان . این سرده در حدود 500 گونه دارد . این جنس در ایران 54 گونه گیاه علفی یکساله یا چند ساله دارد. و از گونه های مهمی که در ایران می رویند می توان V. anagalis-aquatica , V.compylopoda, V. tournefortii, V. chionantha ، V. axycarpu را نام برد .

ساقه های راست مشک بن اغلب بدون انشعاب و گاهی دارای انشعاب های فرعی است طول ساقه به 30 سانتی متر می رسد این گیاه بیشتر روی سطح خاک پنجه می زند . ساقه های سیزاب وحشی ، خزنده می باشند .قسمت تحتانی ساقه آن دارای حالت خوابیده و ریشه های نابه جا در فواصل مختلف است ولی بعدا ساقه حالت قائم به خود می گیرد و به طول 10 تا 65 سانتی متر می رسد و ساقه سیزاب گوشتدار است .  

برگ ها اغلب بیضی شکل ، متناوب و دارای بریدگی های عمیق در حاشیه برگ می باشند این برگها گاهی متقابل به نظر می رسند دارای برگهای سرنیزه ای شکل دندانه دار بوده و گیاه دائمی با برگهای خطی که بصورت چرخه ای روی ساقه قرار گرفته اند برگ هایی با دندانه های نوک تیز برگ های سیزاب وحشی قلبی شکل بوده و در پایین به صورت متقابل و در بالا به صورت متناوب هستند حاشیه برگ ها مضرس و معمولا در پشت آن ها کرک های زیادی دیده می شوند .و برگهای سیزاب گوشتدار است و دارای ظاهر بیضوی با کناره دندانه دار وضع متقابل بر روی ساقه است .

 سنبله های گل آبی پر رنگ بوده، آن از اوایل بهار تا تابستان ظاهر می شوند . و سنبله های بلند آن شامل گلهای ارغوانی رنگ در تابستان ظاهر می شوند . حداکثر بلندی 1 متر و گستردگی آن به 60-30 سانتیمتر می رسد . و گیاهی به ارتفاع 80-100 و دارای سا قه ای با ظاهری گوشتدار .