اهمیت ژنتیکی Monosome در گندم

بیشتر گندم های که در دنیا کاشته می شوند از گونه Taestivum بوده و دارای 2n=42 کروموزوم می باشد.

 این تعداد نسبتاً زیاد کروموزوم از یک طرف اجازه متمایز نمودن تک تک کروموزوم ها را از نظر سیتولوژی و مورفولوژی نمی دهند و از طرف دیگر اجازه مطالعات وراثتی فاکتور های زیاد گندم را که به صورت لینکاژ می باشد مشکل می سازد.

 Sears توانست این نسبت ها را در مجموعه گندم و با تعیین هویت لینیه های 21 Monosome و یا Nullisome در گندم های بهاره Chinese spring کاملا تغییر دهد. نحوه اصلاح Monosome های واقعی گاهی در لینیه های مونوزوم پیش می آید که کروموزوم بدون پارتنر اکثرا یکی از بازوهای بلند مختلف کروموزوم را از دست می دهند. بدین طریق بقیه کروموزوم به صورت Telocentric در آمده و با یک انتهای جدید خود به دوک متصل می گردد. از تقسیمات غیر منظم کروموزوم های Telocentric بالاخره Isochromosome تشکیل می شود که خود شامل دو بازوی ژنتیکی متشابه در طرفین سانترومر می باشد در اثر انتخاب سیتولوژیکی که گویای هدف باشد امروزه این امکان وجود دارد که نه فقط اثر ژنتیکی تمام کروموزوم های گندم را مطالعه نمود، بلکه همچنین یک بازوی منفرد کروموزوم را در 0 تا 4 برابر دوز مورد مطالعه قرار داد.

Homoeolog Group

Sears توانست در دو رگ گیری بین Nullisome ها و Tetrasome ها ثابت نماید که کاهش ویتالیته یک Nullisome معین هر گاه از جمع 21 کروموزوم تتراسون ها کاملا می توانند موازنه شوند، در صورتی که در کلیه چنین دو رگ گیری هایی دیگر کاملا این اثر موازنه از بین می رود Sears بدین وسیله ثابت نمود که 3 جفت کروموزوم گندم از نظر ژنتیکی با هم شبیه می باشند و از این طریق توانست 7 همولوگ گروه کرموزوم را تشخیص دهند.

 از طریق دو رگ گیری مونوزوم های حاصل از گندم Chinese spring با گندم های تتراپلوئید (ژنوم AAB ) و از بررسی جفت شدن کروموزوم ها در مرحله تشکیل سلول های جنسی این هیبرید این امکان وجود دارد که بتوان تعیین نمود کدام کروموزوم ها منسوب به ژنوم D گندم T.testivum باید باشد دو رگ گیری متشابهی با Amphidiploid های مصنوعی حاصل از ژنوم ( AADD) T.aegilopoides X Aeg.squarrosa اختلاف بین کروموزوم های ژنوم A B را ممکن می سازد این نکته را باید بخاطر داشت که 1958 peterson در کنگره ژنتیک گندم سیستم طبیعی خاصی جهت طبقه بندی کروموزوم های گندم به جای اعداد قدیمی رومی پیشنهاد گردید که مورد قبول واقع شد .نمای ذیل اعداد رومی قدیمی را که مشخص کروموزوم های گندم با سیستم عددی طبیعی پیشنهاد شده نشان می دهد

(1964) Rilely and chopman (1963) Riley and kempanna : (1964)  

 دو رگ گیری مصنوعی و خود گرده افشانی آماده سازی والد ماده: در مقایسه با اکثر غلات، عمل دو رگ گیری در گندم آسان تر است. انتخاب سنبله ها برای اخته کردن به تجربه و مشاهده دقیق نیاز دارد . اخته کردن بایستی یک تا سه روز قبل از شکوفایی طبیعی انجام شود. این عمل ممکن است با مشاهده گل دهی سنبله و نیز با توجه به وسعت خروج آنها از ورای برگ پرچم انجام شود.

 این مرحله امکان دارد نسبت به ژنوتیپ و محیط متغیر باشد . بساکها بایستی به خوبی رشد کرده و به رنگ سبز درآیند نه زرد یا کرم. کلاله های پر مانند بایستی به وضوح نمایان بوده و تا یک چهارم طول گلچه رشد کنند . با کنترل کردن سنبلچه ها در بخش میانی سنبله ، پیشرفته ترین مرحله توسعه گل دهی می تواند مشخص گردد. با کنترل کردن سنبلچه های فوقانی و قاعده ای ممکن است دارای گل های غیر فعال باشد ، بنابراین با قیچی یا پنس برداشته می شوند. ریشک ها با قیچی برداشته می شود . تقریباً گلچه های اولیه و ثانویه باقیمانده روی سنبلچه های به شرح زیر برداشته می شوند :

سنبله به آرامی بین انگشت شصت و سایر انگشتان دست گرفته میشود ؛ انگشت شست روی سومین گلچه فشرده شده و گلجه های مرکزی به کمک پنس به طرف پایین و خارج کشیده میشوند . بساکها می توانند با قرار دادن دقیق پنس بین لما و پالئه آ و با فشردن آنها از هر گلچه برداشته شوند . سه بساک با پنس برداشته می شوند ،اما بایستی مواظب بود که پنس آنها را له نکند در غیر این صورت کلاله های پر مانند بی جهت آسیب خواهند دید. در روش دیگر ، یک سوم بخش فوقانی گلچه بر داشته میشوند . این روش در مناطقی که درجه حرارت خنک یا رطوبت بالا، خشکی گل را به حداقل می رساند، مفید است .