دو رگ گیری طبیعی

روشهایی برای افزایش دو رگ گیری طبیعی گندم به منظور بهره برداری از قدرت دو رگ (هتروزیس ) توسعه یافته اند .

اصلاح گران میتوانند برای انجام دو رگ گیری های توده ای مورد نیاز برای گزینش برگشتی ، اصلاح تلاقی مرکب و تولید ارقام سنتیک از چنین طرح ها یی استفاده کنند . نر عقیمی سیتوپلاسمی و سیستم باروری ژنتیکی واریته ی timopheevil از گونه ی  Zhukبه صورت متداول د در برنامه های تولید گندم دو رگ مورد استفاده قرار می گیرد .

 واریته های سازگار با عمل تلاقی برگشتی تکراری به ماده ی نر عقیم سیتوپلاسمی (Aلاین ) تبدیل می شوند . لینه های تجدید کننده ی باروری (Rلاین) به عنوان گرده افشان ها به کار رفته و دارای صفاتی هستند که ماده های نر عقیم را کامل می کند دسترسی به سطوح بالای ثابت تجدید نر باروری در گندم دو رگ دشوار بوده است، زیرا این عمل مستلزم وجود چند ژن می باشد. تاثیر تعدادی ژن تجدید کننده معمولا می تواند افزایش یافته و با عمل خود باروری و گزینش مجدد تثبیت گردد.

عمل ژنهای ویژه تجدید کننده، در بعضی از زمینه های ژنتیکی نسبت به سایر ژنها کمتر موثر می باشد . به خاطر وجود این مسائل و دیگر محدودیتها، استفاده فراوان از عقیمی سیتوپلاسمی، سیستم باروری ژنتیکی، در جهت رسیدن به دو رگ گیری توده ای گندم، برسی و مشخص نگردیده است .عقیمی ژنی در گندم نیز مشاهده می شود. طرحهای متعددی به منظور استفاده از این نوع عقیمی پیشنهاد گردیده است کاربرد محیط کشت های شیمیایی دو رگ کننده احتمال دارد عاقبت یک راه سریع و قابل انعطاف را ارائه داده و موجب نر عقیمی در گندم شود. بعضی از گزارشها نتایج مثبتی را در این زمینه ارائه می دهند. Fairey و Stoskopf با استفاده از اتفون دانه ای در سال 1975 بیش از 100% درصد عقیمی را بدون آسیب بر روی باروری ماده یا وقوع بی قاعدگی های آشکار فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی گزارش دادند. چندین کمپانی شیمیایی به صورت فعالی در حال تحقیق روی پتانسیل شیمیایی محیط کشت های دو رگ کننده گندم می باشند.

 اگر یک واسطه شیمیایی قابل اعتماد پیدا شود، دو رگ گیری گندم در مقایسه با دو رگ گیری های انجام شده به وسیله نر عقیمی سیتوپلاسمی ژنتیکی ، و طرحهای پر ژنتیکی پر زحمت، بسیار آسان خواهد شد. اگر چه گندم دارای گل کامل باشد ، گاهی اوقات عمل خود گرده افشانی و دیگر گرده افشانی در صورت زیاد بودن تکرار به وقوع می پیوندد .

 میزان دگر گرده افشانی به وسیله عوامل ژنو تیپی و محیطی ، تحت تاثیر قرار می گیرند. حدود 3 تا 4% درصد دگر گرده افشانی در گندم متداول می باشد، در صورتی که برای بعضی از ارقام سطوح بالاتری نیز مشخص شده است .عواملی که روی گرده افشانی تاثیر می گذارند، شامل فاصله از منبع گرده ، غلظت گرده ، هوا، جهت باد و ویژگی های گل می باشند. تحت شرایط شمال داکوتا Luken,و millerدر سال1976 دریافتند که یک نسبت یک به یک از لینیه های نر عقیم نسبت به لینیه های تجدید کننده باروری در مقایسه با نسبت یک به دو دارای چند مزیت می باشند. نسبت1:1؛ بذر دو رگ مرغوب تری تولید کرده و اثرات زیان آور محیط را روی مجموعه بذری دو رگ ، خنثی کرد . هر دو نسبت ، در تولید بذر دو رگ در واحد سطح به طور مطلوبی کارا بودند. هر آزمایش زراعی که عملکرد گندم معمولی را افزایش می دهد ، تولید بذر دو رگ گندم بهاره را نیز زیادتر می کند .