مطالعه زمان وقوع و طول دوره مراحل نموی پنج رقم جو پاییزه تحت تاثیرماده کند کننده رشد کلرومکوات کلرید در شرایط اقلیمی باجگاه
چکیده:
به منظور دستیابی به اطلاعات لازم جهت مدیریت کارآمد مزارع جو و ارزیابی تاثیر ماده کند کنند ه رشد کلرومکوات بر فرایند نموی و عملکرد دانه ارقام جو پاییزه در شرایط زراعی ایران، زمان وقوع و طول دوره مراحل نموی پنج رقم جو پاییزه تحت تاثیرماده کند کننده رشد کلرومکوات در شرایط اقلیمی باجکاه( 29 32 درجه عرض جغرافیایی شکالی، 52 و 35 درجه طول جغرافیایی شرقی) مورد بررسی قرار گرفت.
بدین منظور بذورپنج رقم جو پاییزه به اسامی ویکتوریا، پروبست دوارف، آلجرسرس، ارس( دوردیفه) والفجر( شش ردیفه)، در تاریخ هشتم آذرماه 1371 با تراکم 133 بوته در متر مربع در محل مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز در یک آزمایش فاکتوریل (2*5) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهارتکرارکشت گردید و درمرحله نموی DS2 توسط ماده کند کننده رشد کلرومکوات به میزان 1610 گرم ماده موثر درهکتار محلول پاشی شد.
نتایج حاصله نشان داد که علی رغم شروع همزمان فرایند نموی در تمامی ارقام مورد بررسی، زمان وقوع و طول دوره مراحل نموی ارقام مختلف بطور معنی داری با یکدیگر تفاوت داشت. بعلاوه، زمان لازم جهت رسیدن به هریک ازمراحل نموی (DS3.5-DS6.5 ) تحت تاثیرماده کند کننده رشد کلرومکوات در تمامی ارقام مورد بررسی به استثنای رقم پروبست دواروف بطور معنی داری افزایش یافت.
مقدمه:
جو یکی از قدیمی ترین گیاهان زراعی وچهارمین غله مهم جهان پس از گندم، ذرت و برنج است . قدمت جو به 17 تا 18 هزار سال پیش در ناحیه باستانی وادی کوبانیا در حوالی آسوان مصر باز می گردد.جو درمقایسه با سایرگیاهان خانواده غلات درمسیر اهلی شدن خودبیشترین میزانسازگاری به شرایط نامساعد محیطی و محدودیت های خاک نظیر سرما وگرمای شدید، خشکی، شور و قلیا بودن خاک و کیفیت پایین آب آبیاری کسب نموده است.و مهمترین ماده غذایی مورد استفاده در تغذیه انسان و دامهای مناطق مذکورمی باشد. کیفیت پروتئین دانه های جو نیز بدلیل بیشتر بودن اسیدهای آمینه گوگرد دار نظیر متیونین وسیستئین از پروتئین سایر غلات مناسب تر می باشد .
بر اساس مدارک موجود در حال حاضر بیش از شصت ماده تنظیم کننده رشد بصورت تجاری درامر تولید محصولات زراعی استفاده می گردد که ازبین آنها تنها سه ماده کلرومکوات، اتفن و مپیکوات کلرید در زراعت غلات مورد استفاده می باشد. جهت کارائی بهترکودهای ازته،زمان مصرف آنها بایستی بر اساس مراحل نموی سنبله اولیه تنظیم گردد. بر همین اساس نتایج بدست آمده از کاربرد ماده کند کننده رشد کلرومکوات در مزارع گندم و جو درطی ده های اخیر نشان داده است مناسبترین زمان مصرف ماده مذکور به منظور افزایش عملکرد دانه در مراحل اولیه تمایز آغازه های سنبلک می باشد، و چنانچه پس از تمایز آغازه های پرچم صورت پذیرد تنها قادر به کاهش ارتفاع ساقه و کنترل خوابیدگی بوته ها می باشد.
مهمترین اهداف پژوهش حاضرمطالعه مراحل نموی جو درشرایط مزرعه و بررسی امکان بهره گیری از مواد تنظیم کننده رشد در جهت افزایش عملکرد می باشد.
(حمید رضا کریمی مزرعه شاه 1374)
